Termograficzna kontrola dopasowania siodła
Długotrwały ucisk spowodowany niedopasowanym siodłem skutkuje niedokrwieniem punktów oporowych na grzbiecie, które wykazują zaburzenia metabolizmu. Regeneracja tych miejsc jest upośledzona, tkanka wykazuje nadwrażliwość na ból co powoduje zwiększenie napięcia mięśniowego grzbietu i w dalszym czasie atrofię. W konsekwencji mięśnie zanikają i pojawiają się problemy z kręgosłupem. Czasami koń próbuje zrekompensować sobie bóle grzbietu przez zmianę w ruchu, której początkowo nie widać, a która prowadzi do przewlekłej kulawizny i nieodwracalnych zwyrodnień w obrębie kończyn. Oczywiście towarzyszy temu wszystkiemu ból. Tak w skrócie wygląda fizyczny schemat dobrostanu konia pracującego długotrwale w niedopasowanym siodle. Jednakże nie musi to być pewny scenariusz!
Ważne jest monitorowanie korelacji siodło-grzbiet konia!
Wykonujemy ocenę dopasowania siodła składającą się z zestawu zdjęć termograficznych, analizy behawioralnej, manualnej diagnostyki konia oraz kontroli sprzętu (także na koniu w stój i w ruchu).
Termograficzna kontrola dopasowania siodła składa się z:
– zestawu zdjęć termograficznych wraz z raportem
– analizy behawioralnej
– manualnej diagnostyki konia
– kontroli sprzętu statycznej i wierzchowej
Zdjęcia termograficzne wykonujemy w dwóch seriach: pospoczynkowej oraz powysiłkowej. Po wykonaniu części pospoczynkowej koń jest siodłany i pracuje pod jeźdźcem minimum 20 minut bez podkładek itp w pojedynczym czapraku*. Część pospoczynkowa daje nam bazę do porównania z częścią powysiłkową i dzięki temu możemy stwierdzić jak trening w danym siodle wpływa na konia.
Palpacyjnie oceniamy okolice grzbietu, klatki piersiowej, szyi oraz proksymalne partie kończyn. Jest to informacja o stanie tkanek miękkich, budowie konia i zmianach jakie mogą rzutować na kontrolę dopasowania siodła lub przeciwnie są skutkiem złego dopasowania. Następnie sprawdzamy sprzęt oraz jego ułożenie na grzbiecie.
Ocena dopasowania siodła niestety nie trwa 5 minut!
Podczas samej jazdy sprawdzamy reakcje konia, dosiad jeźdźca oraz pracę samego siodła pod ciężarem w czasie treningu. Po skończonej jeździe zaraz po rozsiodłaniu konia wykonujemy drugą serię zdjęć termograficznych – powysiłkową. Dzięki temu można określić miejsca nacisku paneli czy ławek siodła na grzbiecie.
Prawidłowo dopasowane siodło rozkłada równomiernie nacisk na maksymalnej powierzchni. Im mocniejszy jest nacisk i bardziej punktowy tym większa jest miejscowa degradacja tkanek.
Siodło może wywierać presję na połaczenia wiezadłowe w obrebie wyrostków kolczystych kręgów kręgosłupa. Skutkuje to zaburzeniem pracy więzadła karkowego od czaszki, aż po więzadło kolczyste grzbietowe kręgów ogonowych. Koń z takim zaburzeniem nie jest w stanie poruszać sie płynnie, a ból powoduje zapadnięcie grzbietu i usztywnienie ruchu. Dalsza praca w takim ustawieniu generuje napiecia i stany zapalne tkanek miękkich, upośledzenie przewodnictwa nerwowego, zwyrodnienia i eliminuje ostatecznie konia ze sportu lub w ogóle użytkowania.
Objawy pracy w niedopasowanym siodle:
– siwe włosy wychodzące punktowo w miejscach, gdzie leży siodło lub popręg
– niechęć do czyszczenia: uciekanie, uginanie się pod naciskiem szczotki, kręcenie się, łaskotki
– przy zakładaniu siodła/ podpinaniu popręgu: uciekanie, kłapanie, tulenie uszu, gryzienie (także siebie), odsadzanie się, wierzganie
– pocenie asymetryczne lub w plamy zwłaszcza podczas pracy w siodle
– podczas wsiadania: kręcenie się, ruszanie od razu, zadzieranie głowy, machanie ogonem, tulenie uszu, odsuwanie się
– problemy treningowe
Koń może manifestować istnienie problemu swoim zachowaniem w obsłudze – m.in. jeśli podczas czynności pielęgnacyjnych lub przy zakładaniu siodła i dopinaniu popręgu ucieka, kładzie uszy, próbuje gryźć (obsługę lub siebie samego), odsadza się, sprawia wrażenie, jakby miał łaskotki – jest to wyraźny sygnał, aby skontrolować dopasowanie siodła.
Problemy w treningu wskazujące na brak dopasowania siodła m. in.:
- spadek jezdności,
- problem z zatrzymaniem i staniem,
- uciekanie spod jeźdźca,
- skrócenie wykroku,
- krzyżowanie,
- odmawianie skoków,
- problemy z kontaktem i prawidłowym ustawieniem,
- brak chęci do ruchu naprzód,
- problemy z rozluźnieniem,
- odmawianie galopu na którąś ze stron,
- problemy z przejściami do niższych chodów i wiele innych.
Długotrwałe użytkowanie w niedopasowanym siodle poza skutkami behawioralnymi powodują problemy zdrowotne takie jak: patologię wzorca ruchowego (pogorszenie jakości ruchu), zwiększenie napięcia mięśni grzbietu, a w konsekwencji ich atrofię, problemy z kręgosłupem, kulawiznę.
W zależności od stopnia niedopasowania, długości okresu użytkowania w niedopasowanym siodle, intensywności treningów oraz temperamentu konia objawy mogą być różne od ucieczki, niechęci przez znieczulicę lub agresję. Wreszcie może się to przejawiać zachowaniami niebezpiecznymi dla jeźdźca – brykaniem, ponoszeniem czy odsadzaniem.
Jeśli Twój koń miał przerwę i planujesz wdrożyć go do pracy, schudł lub przytył w ostatnim czasie, dopiero rozpoczął treningi, wykazuje któryś z wymienionych objawów związanych z niedopasowaniem siodła oraz jeśli Ty sam czujesz, że nie możesz znaleźć harmonii ze swoim koniem mimo długotrwałego treningu, Twój dosiad jest daleki od ideału i notorycznie gubisz równowagę to zapraszamy do współpracy.
Diagnostyka termowizyjna opiera się na rejestrowaniu promieniowania podczerwonego. Zdjęcia termograficzne są nieinwazyjne dla organizmu i pozwalają wykrywać problemy z działaniem tkanek, zanim jeszcze wystąpią objawy kliniczne. W związku z tym termografia jest też polecana do stałej kontroli zdrowia zwierząt.
Konieczne są odpowiednie warunki oraz przygotowanie pacjenta o czym informujemy przy umawianiu terminu wizyty.
*możliwe jest wykonanie również termogramów z oceną dopasowania siodła w różnego rodzaju podkładkach, jednak zawsze do tego celu musi być najpierw wykonany termogram z oceną bez dodatkowego osprzętu.